donderdag 7 oktober 2010
Nieuw onderzoek
Overigens ben ik nu ook bezig met een onderzoek over redacteursingrepen in boeken. Daarvoor gebruik ik de paratekst in Hanna Bervoets' Of Hoe Waarom; deleted scenes, correspondentie tussen de auteur en de redacteur en afgewezen titels en omslagontwerpen. Voor meer informatie over dit onderzoek kan je ook contact opnemen met ebooksonderzoek@gmail.com.
woensdag 6 oktober 2010
De theorie en de praktijk
Het model dat ik maakte van de theoretische veranderingen verschilde nogal van het model dat ik naar aanleiding van mijn respondentenonderzoek kon afleiden. In onderstaande schema kun je de verschillen tussen de twee onderzoeken zien. Sommige termen zijn in jargon, maar ik denk dat je zo een goed beeld van de verschillende onderzoeken kunt krijgen. Welke conclusies ik daaruit heb getrokken, lees je in een volgende post.
Werkwijze
Theoretisch en praktisch
Voor mijn scriptie heb ik zowel een theoretisch als een praktisch onderzoek uitgevoerd. Allereerst heb ik met behulp van literatuur en Genette theorie zelf een overzicht gemaakt van de veranderende paratekst bij e-books, in vergelijking met papieren boeken. Daaruit heb ik een model opgesteld, waarbij bleek dat er soorten paratekst zijn waar niets aan verandert, er zijn vormen van paratekst zijn die (gedeeltelijk) veranderen of wegvallen en er een aantal nieuwe typen parateksten kan worden gesignaleerd.
Afbakening
Het lezersonderzoek beperkte zich tot romans uit het Nederlandse literaire veld in digitale vorm. Deze e-books moesten door de lezer op een leesapparaat gelezen worden, zoals een e-reader of een iPod/iPhone. Een laptop werd niet onder draagbaar leesapparaat gerekend. Bovendien moesten de respondenten regelmatig tot vaak e-books op een leesapparaat lezen. Iemand die af en toe de digitale versie van de krant leest op zijn computer werd dus niet meegerekend.
Methode
Het lezersonderzoek is uitgevoerd door middel van diepte-interviews, in het bijzonder halfgestructureerde interviews; de meeste vragen stonden niet van tevoren vast, maar het onderzoeksonderwerp wel. Op die manier kon goed doorgevraagd worden naar de mening van de respondenten. Enkele vragen van het interview waren wel gestructureerd, zoals vragen over de leeftijd, de woonplaats en de dagelijkse bezigheden van de respondent. Tijdens de interviews kwam een aantal vaststaande onderwerpen aan de orde, die door een open beginvraag en doorvragen werden uitgediept. Er waren geen vooraf vastgestelde antwoorden waaruit de respondent moest kiezen; de respondenten hadden de ruimte om in hun eigen bewoording te antwoorden. Bij de openingsvragen werden vaak wel een aantal trefwoorden genoemd, om de vraagstelling voor de respondent te verduidelijken en de respondent de mogelijkheid te geven om zoveel mogelijk informatie te geven.
Vraagstelling
De betekenis van paratekst is niet van tevoren uitgelegd. Er is de respondenten gevraagd of hen, in een vergelijking van een papieren boek met een e-book, dingen opvallen met betrekking tot de presentatie van de tekst in zijn context. Aan de hand van de gegeven en uitgewerkte antwoorden moest blijken of de lezer zich bewust is van een verandering in paratekst in e-books. Daaruit kon dan weer duidelijk worden of het opgestelde theoretische model met de veranderingen in paratekst bij e-books ook in de praktijk houdbaar was.
Voor mijn scriptie heb ik zowel een theoretisch als een praktisch onderzoek uitgevoerd. Allereerst heb ik met behulp van literatuur en Genette theorie zelf een overzicht gemaakt van de veranderende paratekst bij e-books, in vergelijking met papieren boeken. Daaruit heb ik een model opgesteld, waarbij bleek dat er soorten paratekst zijn waar niets aan verandert, er zijn vormen van paratekst zijn die (gedeeltelijk) veranderen of wegvallen en er een aantal nieuwe typen parateksten kan worden gesignaleerd.
Afbakening
Het lezersonderzoek beperkte zich tot romans uit het Nederlandse literaire veld in digitale vorm. Deze e-books moesten door de lezer op een leesapparaat gelezen worden, zoals een e-reader of een iPod/iPhone. Een laptop werd niet onder draagbaar leesapparaat gerekend. Bovendien moesten de respondenten regelmatig tot vaak e-books op een leesapparaat lezen. Iemand die af en toe de digitale versie van de krant leest op zijn computer werd dus niet meegerekend.
Methode
Het lezersonderzoek is uitgevoerd door middel van diepte-interviews, in het bijzonder halfgestructureerde interviews; de meeste vragen stonden niet van tevoren vast, maar het onderzoeksonderwerp wel. Op die manier kon goed doorgevraagd worden naar de mening van de respondenten. Enkele vragen van het interview waren wel gestructureerd, zoals vragen over de leeftijd, de woonplaats en de dagelijkse bezigheden van de respondent. Tijdens de interviews kwam een aantal vaststaande onderwerpen aan de orde, die door een open beginvraag en doorvragen werden uitgediept. Er waren geen vooraf vastgestelde antwoorden waaruit de respondent moest kiezen; de respondenten hadden de ruimte om in hun eigen bewoording te antwoorden. Bij de openingsvragen werden vaak wel een aantal trefwoorden genoemd, om de vraagstelling voor de respondent te verduidelijken en de respondent de mogelijkheid te geven om zoveel mogelijk informatie te geven.
Vraagstelling
De betekenis van paratekst is niet van tevoren uitgelegd. Er is de respondenten gevraagd of hen, in een vergelijking van een papieren boek met een e-book, dingen opvallen met betrekking tot de presentatie van de tekst in zijn context. Aan de hand van de gegeven en uitgewerkte antwoorden moest blijken of de lezer zich bewust is van een verandering in paratekst in e-books. Daaruit kon dan weer duidelijk worden of het opgestelde theoretische model met de veranderingen in paratekst bij e-books ook in de praktijk houdbaar was.
Het onderzoek is afgerond
Het onderzoek is afgerond; de theorie is opgesteld, de respondenten zijn ondervraagd en er zijn zelfs conclusies getrokken. Zoals dat vaker gaat met afstuderen, kan je na het inleveren van je scriptie even geen energie opbrengen om het erover te hebben, om nogmaals uit te leggen wat de uitkomsten van je onderzoeken waren. Omdat verscheidene instanties en personen mij al om mijn scriptie gevraagd hebben, doe ik mijn best zo snel mogelijk een samenvatting van de scriptie hier te posten. Voor geïnteresseerden: mijn scriptie is in zijn geheel op te vragen via ebooksonderzoek@gmail.com. Ook in .epub-versie, uiteraard!
Abonneren op:
Posts (Atom)
